norwid popiół i diament wiersz

2,4 tys. views, 30 likes, 10 loves, 0 comments, 12 shares, Facebook Watch Videos from Ninateka: – Co przyciągnęło panów do Cypriana Norwida? – Najważniejszą rolę odegrał na pewno film Andrzeja Wajdy Upcoming Dramat movies. Czy Popiół i diament jest streamowany? Sprawdź, gdzie obejrzeć online sposród 10 serwisów, włącznie z Netflix, Prime oraz VOD.pl. Alek jest młodszym synem adwokata Antoniego Kosseckiego. W czasie wojny mieszka tylko z matką, jego ojciec przebywa bowiem w obozie koncentracyjnym Gross-Rosen, a brat, Andrzej, działa w AK. Sam Alek jest za młody, by walczyć, jednak bardzo by tego chciał. Popiół i diament. Agora. 5,0. 2 recenzje. 45,99 zł. Dodaj do koszyka. Sprzedaje BESTDVD 4,8 ( 1013 ocen) Zobacz produkty. Wysyłka w 1 dzień rob. Dostawa i płatność. Cyprian Kamil Norwid, né le 24 septembre 1821 et mort le 23 mai 1883 [1] dans le 13 e arrondissement de Paris, est un poète, écrivain, auteur dramatique, penseur, peintre et sculpteur polonais. Son œuvre a été redécouverte par le mouvement moderniste polonais , dont il est devenu le « wieszcz », le barde-prophète. nonton film fast and furious 6 rebahin. Więcej wierszy na temat: Śmierć Bólem dziś niebo zapłakało, wiatr siekł po twarzach drobnym deszczem liściom wyjęczał swoją żałość. A on powiedział chmurom-"lećcie, tam na Mazury ukochane mówcie im, że już jestem w drodze, wracam, wraz z deszczem jeziorami" Szept w stronę domu lekko pobiegł, brzoza w ramionach łzy tuliła, nad nią się uniósł krzyk gawroni, żałobnych liści garstkę przywiał. Niebo płakało cicho. Po nim. Napisany: 2013-11-29 Dodano: 2013-11-29 14:59:27 Ten wiersz przeczytano 2592 razy Oddanych głosów: 60 Aby zagłosować zaloguj się w serwisie Dodaj swój wiersz Wiersze znanych Adam Mickiewicz Franciszek Karpiński Juliusz Słowacki Wisława Szymborska Leopold Staff Konstanty Ildefons Gałczyński Adam Asnyk Krzysztof Kamil Baczyński Halina Poświatowska Jan Lechoń Tadeusz Borowski Jan Brzechwa Czesław Miłosz Kazimierz Przerwa-Tetmajer więcej » Autorzy na topie kazap Ola Bella Jagódka anna AMOR1988 marcepani więcej » Tekst piosenki: 15 Co raz to z ciebie, jako z drzazgi smolnej, Wokoło lecą szmaty zapalone; Gorejąc, nie wiesz, czy stawasz się wolny, Czy to, co twoje, ma być zatracone? 16 Czy popiół tylko zostanie i zamęt, Co idzie w przepaść z burzą? — czy zostanie Na dnie popiołu gwiaździsty dyjament, Wiekuistego zwycięstwa zaranie!.. Dodaj interpretację do tego tekstu » Historia edycji tekstu Typ liryki Wiersz jest przykładem liryki inwokacyjnej, w której oprócz konkretnego „ja” lirycznego mamy także „ty” liryczne”. Podmiot liryczny kilkakrotnie zwraca się do Szopena: „Byłem u Ciebie” i „Fryderyku”. Wiersz jest również monologiem lirycznym. Podmiot liryczny i jego kreacja Podmiot liryczny możemy w zasadzie utożsamiać z głosem samego poety, ponieważ przyczyną napisania wiersza były dwa wydarzenia: spotkanie Norwida i Szopena w 1849 roku, tuż przed śmiercią kompozytora, i wyrzucenie fortepianu w 1863 roku. We wrześniu fortepian Szopena, należący zresztą do jego siostry, został wyrzucony z okna warszawskiego pałacu Zamoyskich. Był to odwet Rosjan za nieudany zamach Polaków na namiestnika carskiego. Oprócz tego pierwsze słowa: Byłem u Ciebie w te dni przedostatnie wskazują, że Norwid odwiedził Szopena w jego paryskim mieszkaniu na placu Vendôme. Potwierdzają to zresztą słowa Norwida w Czarnych kwiatach: Zastałem go ubranego, ale do pół leżącego w łóżku, z nabrzmiałymi nogami, co że pończochy i trzewiki ubrane były, od razu poznać można było, że to koniec. Siostra artysty siedziała przy nim, dziwnie z profilu doń podobna… Sensy utworu Obraz Fryderyka Szopena i jego muzyki – mamy tu bardzo wyraźnie do czynienia z hiperbolizacją zarówno obrazu samego genialnego, ale umierającego już kompozytora, jak i jego muzyki. Szopen porównywany jest do liry Orfeusza i postaci wykutej przez Pigmaliona. Pigmalion był greckim królem Cypru, który zakochał się w wyrzeźbionym przez siebie posągu dziewczyny. Wydaje się więc, że Szopen, który siedzi przy fortepianie, nie tylko wygrywa muzykę „boską”, ale też sam ma w sobie pewne dostojeństwo, jest niczym klasyczna rzeźba. Zresztą myśl ta podkreślona została przez epitety: białość alabastrowa, słoniowa kość oraz metaforę marmurów łona. We wspomnianych już Czarnych kwiatach tak Norwid pisze: On, w cieniu głębokiego łóżka z firankami na oknie zaciągniętymi, na poduszkach oparty i okręconym szalem, piękny był bardzo, tak jak zawsze, w najpowszechniejszego życia poruszeniach mając coś skończonego, coś monumentalnego zarysowanego. Coś, co albo arystokracja ateńska za religię sobie uważać mogła była w najpiękniejszej epoce cywilizacji greckiej. Orfeusz natomiast był w mitologii greckiej znanym twórcą muzyki, która dawała mu władzę nad przyrodą. Można więc powiedzieć, że Szopen jest tu jak gdyby narzędziem Orfeusza, a jego muzyka ma znamiona boskości. W strofie czwartej muzyka Szopena porównywana jest do doskonałości peryklejskiej, jest więc prosta (nie prostacka!), harmonijna, idealna, kojarzona z cnotą starożytną. Muzyka Szopena jest też przede wszystkim sztuką natchnioną, objawieniem Boga i boskości: Emanuel już mieszka / Na Taborze! Podmiot liryczny podkreśla także, że jest to muzyka na wskroś polska: I była tam Polska, od zenitu / Wszech-doskonałości dziejów. Muzyka Szopena daje odbiorcy niesamowite wrażenia i doznania, słychać ją nawet wtedy, gdy Mistrz przestaje grać. Refleksja dotycząca sztuki – tę zawiera strofa siódma. Sztuka składa się z ducha (czyli duszy, natchnienia, serca artysty) i litery (czyli formy wypowiedzi artystycznej), a wypływa z miłości. Istnieje rozdźwięk między sztuką a światem realnym, ponieważ cechą świata jest brak. Świat jest po prostu niedoskonały: Piętnem globu tego niedostatek i nie może przyjąć czegoś, co jest doskonałe. Geniusz Fidiasza, Dawida, Ajschylosa i Szopena nie pasuje do świata realnego, bo ten nie znosi „dopełnienia”. Obraz Warszawy – w strofie ósmej podmiot liryczny „zabiera” Fryderyka Szopena do Warszawy tuż przed powstaniem. Wydaje się, że obaj oglądają stolicę z perspektywy lotu ptaka, unoszą się nad nią. Jest to jak gdyby podróż do miejsc, które Szopen znał i kochał: Twoje gniazdo, patrycjalne domy stare, I Zygmuntowy w chmurze miecz. Momentem najbardziej dramatycznym jest naturalnie obraz wyrzucanego na bruk fortepianu Szopena. Roztrzaskujący się instrument, porównywany jest do ciała Orfeusza, którego rozszarpały bachantki z orszaku Dionizosa. Naturalnie nie chodzi tu tylko o instrument. Fortepian Szopena był dla Polaków niejako symbolem ich polskości Ten, co Polskę śpiewał od zenitu, Polskę, przemienionych Kołodziejów. Dlatego też dość wymowna staje się puenta tekstu: Ideał sięgnął bruku! Budowa utworu Wiersz nieregularny – jak podaje Słownik terminów literackich, wiersz nieregularny to taki, który odbiega od znanych systemów wersyfikacyjnych (wierszy sylabicznych, sylabotonicznych, tonicznych), modyfikując je. Wiersz nieregularny zachowuje jedynie tzw. wymóg rytmicznej odpowiedniości (czyli posiada wersy), ale nie realizuje wzorca rytmicznego, który wprowadzałby porządek w tekście (np.: równa ilość sylab). Wiersz nieregularny był chyba najbardziej ulubioną formą wyrazu artystycznego Norwida. Jego poezja znacznie odbiegała od romantycznej, śpiewnej. Warto zauważyć, że w wielu wierszach Norwida mamy ponumerowane cyframi rzymskimi strofy, różną ilość wersów w strofach i różną długość wersów. Utwory nie posiadają rymów, a ponadto Norwid stosuje także inny rodzaj czcionki (np.: druk rozstrzelony). Często też posługuje się neologizmami, wykrzyknieniami, pytaniami retorycznymi, zawiesza myśl (liczne wielokropki). Kontynuacje i nawiązania Szopen w różnych dziedzinach sztuki: Pomniki – w warszawskich Łazienkach, w Żelazowej Woli, we Wrocławiu, a nawet w – Chopin: Pragnienie miłości (Jerzego Antczaka), Błękitna nuta (Andrzeja Żuławskiego).Malarstwo – portrety Szopena namalowali Franz Xaver Winterhalter, Eugène Delacroix, Ary Scheffer, Rudolph Lehmann. LiteraturaKornel Ujejski Tłumaczenia Szopena (wiersze);Stanisław Baliński Ojczyzna Szopena (wiersz);Władysław Broniewski Mazurek Szopena (wiersz);Jarosław Iwaszkiewicz Fryderyk Szopen (proza eseistyczna). Bibliografia przedmiotowa A. Witkowska, R. Przybylski, Romantyzm, Warszawa 1999. Z. Stefanowska, Strona romantyków: studia o Norwidzie, Lublin 1993. W. Toruń, Wokół Norwidowskiej koncepcji słowa, Lublin 2003. Typ liryki Ze względu na sposób wypowiedzi podmiotu, utwór Norwida nie jest jednolity. Wiersz rozpoczyna bezpośredni zwrot: „Czemu, Cieniu, odjeżdżasz” (ty), zatem mamy do czynienia z liryką inwokacyjną. Kolejne strofy mają charakter opisowy, dzięki czemu możemy wskazać na narracyjny typ liryki. Dystans, wynikający z tego typu liryki, zostaje zniesiony w V i VI zwrotce, bowiem podmiot staje się uczestnikiem opisywanych wydarzeń. Stosowane czasowniki: „zobaczym”, „powleczem”, „zaprzem” są podstawą do wyróżnienia liryki podmiotu zbiorowego. Biorąc pod uwagę typ wyrażanych w utworze przeżyć, wiersz Norwida zaliczyć możemy do liryki funeralnej (tzn. sławi zmarłą osobę oraz wyraża smutek i żal po jej śmierci; por. strofę II). Ponadto udział w poetycko wystylizowanym korowodzie stał się źródłem rozważań filozoficznych (liryka o tematyce refleksyjno-filozoficznej). Podmiot liryczny Wiersz Norwida możemy podzielić na dwie części. W pierwszej (strofy I-IV), podmiot liryczny opisuje wydarzenie, którego jest świadkiem, chociaż nie bierze w nim bezpośrednio udziału. Jest obserwatorem korowodu pogrzebowego („blask ich zimny”). W drugiej części (zwrotki V-VI) podmiot jest uczestnikiem pochodu (pierwszoosobowa narracja). Sensy utworu Bema pamięci żałobny rapsod jest wierszem okolicznościowym. Tekst został napisany w 1851 roku i hołduje pamięci generała, który brał udział w powstaniu listopadowym, a także, zgodnie z hasłem „za wolność naszą i waszą”, bohatersko walczył we Francji i Portugalii. Wódz powstania węgierskiego zmarł w 1850 roku w Syrii. Opisywany w utworze pogrzeb wielkiego patrioty jest poetycką kreacją Norwida. Ceremonia ta została poddana licznym stylizacjom. Mamy bowiem do czynienia z elementami charakterystycznymi dla pochówku średniowiecznego rycerza (miecz przybrany wawrzynem, gromnice), szlachcica (chorągwie), wodza plemienia słowiańskiego (płaczki), a także wodza germańskiego (młodzi chłopcy, którzy biją w topory i tarcze). Nawiązaniem do średniowiecznej rzeczywistości są również akcesoria rycerskie (miecz, pancerz) oraz zwierzęta (sokół, smok, jaszczur). Warto zastanowić się nad znaczeniem zastosowanego synkretyzmu kulturowego. W poetyckiej kreacji pogrzebu wykorzystano liczne gesty czci dla zmarłego, zaczerpnięte z różnych tradycji, zapewne w celu wyeksponowania znaczącej roli, jaką pełnił za życia Bem (bohater ludzkości, a nie społeczności). Należy jednak pamiętać, że nie to jest główną ideą utworu. Wszak długi kondukt żałobny dochodzi do grobu. Podmiot, który uczestniczy w pochodzie, wyznaje, że wszyscy jesteśmy śmiertelni I czeluście zobaczym czarne (…) / Które aby przesadzić Ludzkość nie znajdzie sposobu. Wiersz nie ma jednak pesymistycznego charakteru, bowiem żałobnicy, dźgając rumaka zmarłego bohatera, spowodują, że zwierzę przeskoczy grób. Granica, którą ten dół w ziemi wytycza, zostanie przekroczona. Pochód się nie zatrzyma. Śmiertelnik umrze, ale jego czyny i przekonania znajdą kontynuatorów, będą przykładem dla kolejnych pokoleń. Kondukt żałobny nie kończy swej drogi nad grobem, lecz idzie „ Dalej – dalej”, zmieniając się w pochód ludzi aktywnie walczących o wolność, sprawiedliwość i przyszłość (por. strofę VI), czyli ideały, jakimi kierował się Józef Bem. Możemy jednak przypuszczać, że ostatnie strofy mają charakter bardziej uniwersalny (nie odnoszą się do propagatorów wartości wyznawanych przez generała, lecz do zwolenników wszelkich prawdziwych, zatem nie mogących umrzeć, idei budzących społeczeństwa). Wszak należy pamiętać, że wartości wyznawane przez wielkiego patriotę funkcjonowały również w przeszłości. Droga postępowania została bowiem już „przed wiekami zrobiona”. Wiersz Norwida zawiera refleksję historiozoficzną: należy iść w przyszłość, pamiętając o przeszłości. Warto zwrócić uwagę na formy czasowników zastosowanych w drugiej części utworu. Użycie czasu przyszłego i liczby mnogiej niejako uwidacznia postępowe dążenia pochodu, którego celem jest wspólna zmiana przyszłości. Analizując tekst, warto zwrócić uwagę na walory artystyczne dzieła. Opis pogrzebu jest bardzo plastyczny. Wyeksponowany został dynamizm korowodu (np. „Rwie się sokół i koń twój podrywa stopę jak tancerz”), ponadto zostały uaktywnione nasze zmysły (por. operowanie dźwiękiem, barwą i światłocieniem to zabieg zwany synestezją). Na artyzm utworu składają się również liczne porównania i metafory. Gatunek literacki Tytuł dzieła zawiera informację wskazującą na gatunek. Rapsod jest pieśnią pogrzebową, sławiącą bohaterskie czyny wielkiego wojownika. Może być elementem epopei lub samodzielnym tekstem literackim. Ma podniosły i smutny nastrój. Omawiany utwór spełnia powyższe wyznaczniki, jednak warto pamiętać, że sławi nie tyle doniosłe czyny wielkiego wojownika, co podkreśla ich znaczenie dla kolejnych pokoleń. Jak zauważył Ireneusz Opacki, to nie Bem jest głównym bohaterem utworu, lecz pamięć o nim i realizowanych przez niego ideach, które staną się motorem działań potomnych. Wiersz został napisany tzw. stylem wysokim. Zwraca uwagę wersyfikacja tekstu, która nadaje utworowi rytm, przypominający heksametr (por. eposy Homera). Smutny nastrój (np. lament kobiet) został przełamany optymistycznym zakończeniem liryku, budzącym nadzieję na lepszą przyszłość. W Słowniku gatunków literackich przeczytamy, że Bema pamięci żałobny rapsod jest kontynuacją i nawiązaniem do starożytnego gatunku epicedium (pieśń żałobna, powstała z okazji czyjejś śmierci). Zawarta jest tam informacja dotycząca budowy tego gatunku. Jego ostatnim elementem strukturalnym (częścią) jest consolatio, czyli pocieszenie. Możemy zatem wysnuć wniosek, że optymistyczne zakończenie utworu Norwida jest owym pocieszeniem i wpisuje się w konwencję pieśni żałobnej. Kontynuacje i nawiązania Bezpośrednie nawiązania: Marian Piechal Pożegnanie Norwida (wiersz);wykonanie muzyczne – Czesław Niemen, płyta Enigmatic, 1969;wykonanie muzyczne – Homo Twist (Maciej Maleńczuk), płyta Moniti Revan, 1997. Do postaci Józefa Bema nawiązał również: Sandor Petofi Armia Siedmiogrodzka. Bibliografia przedmiotowa J. W. Gomulicki, Cyprian Kamil Norwid. Przewodnik po życiu i twórczości, Warszawa Trznadel, Czytanie Norwida, Warszawa Stefanowska, Strona romantyków. Studia o Norwidzie, Lublin 1993. Z góry zaznaczam, że niniejszy tekst nie jest mojego autorstwa. Pochodzi z książki Barbary Mruklik pt. "Andrzej Wajda" z roku 1969. Warto się zapoznać z tym utworem, ponieważ są tam omówione wszystkie filmy długo i krótkometrażowe Wajdy do roku OBRAZ CZASUScenariusz Popiołu i diamentu oparty został na znanej powieści Jerzego Andrzejewskiego, wydanej pod tym samym tytułem parę lat wcześniej. Film Wajdy nie przekazuje, oczywiście całej zawartości powieści. Zmieniona została częściowo też jej koncepcja - za zgodą Andrzejewskiego i przy jego czynnym udziale - Wajda wybrał wątek Maćka ukazując go na tle filmu zaczyna się w godzinach popołudniowych, a kończy wczesnym rankiem następnego dnia, trwa zatem nie całą dobę. Również i przestrzeń, gdzie rozgrywają się wydarzenia, została ograniczona do kilku zaledwie miejsc. Właściwym i głównym miejscem akcji jest prowincjonalny hotel, gdzie zbiegają się wszystkie nici fabuły. Tutaj przychodzą wszyscy bohaterowie dramatu. Sceny, które dzieją się poza hotelem, to wstępna sekwencja zabicia robotników - ekspozycja dramatu - i kilka cezur środowiskowych; w domu pułkownikowej, marginesowa w stosunku do reszty filmu, w Urzędzie Bezpieczeństwa z przesłuchania syna Szczuki i jedyna tylko - istotna z punktu widzenia głównego dramatu - w kościele, gdzie kryją się przed deszczem Maciek i Krystyna. Na pustej ulicy, poza miastem rozegra się ostatni akt tę niewielką przestrzeń, i równie skondensowany odcinek czasu, wpisuje Wajda niezmiernie złożony dramat. Ma on znaczenie szersze, ogólnonarodowe, ale jest także tragedią jednostek. W miasteczku zajętym przez wyzwoleńcze wojska radzieckie i polskie trwa jeszcze wojenny bezład. Miejscowe władze wydają wieczorne przyjęcie z okazji wyzwolenia. Ma w nim brać udział także stary komunista, Szczuka. Organizacja podziemna wydała na niego wyrok śmierci. Przygotowywany zamach skończył się nieoczekiwaną tragedią; przez pomyłkę zamiast Szczuki zostali zabici dwaj robotnicy. Maciek Chełmicki dostaje rozkaz powtórnego wykonania wyroku. Wynajmuje więc pokój w hotelu, w którym mieszka Szczuka i czeka na okazję. Miłość do barmanki hotelowej, Krystyny, zmienia jego stosunek do życia i do dalszej nielegalnej walki; pragnie się wycofać. Na to jest jednak za późno. Maciek zabija Szczukę i próbuje opuścić miasto. Na widok przypadkowo spotkanego patrolu wojskowego ucieka w popłochu i zostaje Maćka rozwija się dwoma nurtami. Jeden tworzy jego konspiracyjna działalność, drugi - miłość do Krystyny. Te dwie linie życia Maćka spotykają się w momentach kulminacji. Wtedy również Maciek uświadamia sobie bezsens dotychczasowej egzystencji. Typową sceną dla tej metody budowania napięcia jest rozmowa z Krystyną w na pół zburzonym kościele. Odczytany przez dziewczynę werset z wiersza Norwida nie tylko wyzwala w obojgu refleksję; w płaszczyźnie ogólniejszej wskazuje na ciągłość historii i kultury, której podlegają również zdarzenia bieżące. Pozwala intuicyjnie zrozumieć uniwersalne znaczenie jednostkowego czynu. Budzi wzruszenie. W tym momencie Wajda każe Maćkowi rozpoznać zabitych przez siebie robotników. Chłopak przeżywa szok, który wyzwala w nim inną postawę wobec tego, w czym bierze udział. O ile przedtem Maciek czuł się częścią swojego świata, o tyle teraz po raz pierwszy znajduje się na zewnątrz tego głównego wątku Wajda rozwija bogactwa innych, jedne rozwinięte są szerzej, inne ograniczone do maleńkich scen. Do tych ostatnich należy na przykład scena przesłuchiwania syna Szczuki. Cały dramat młodych chłopców, którzy szli "walczyć o Polskę" bez wcześniejszych rachub politycznych i byli wykorzystywani przez tych, którzy te rachuby przeprowadzali, oddany tu został kilkoma ujęciami i dwiema krótkimi partiami dialogu. Wątek ten jest powtórzeniem dramatu Maćka, a ta multiplikacja intensyfikuje w konsekwencji oba wątek Szczuki Wajda uniknął schematyzmu. Ukazał sekretarza, który nie ma w sobie nic posągowego, anie patetycznego, a zarazem jest pełen osobistej odwagi i mądrości. Jego niewprawne gesty starego człowieka budzą wzruszenie, jego oporne słowa skłaniają do wiary, jego skromność czyni go bliskim. Staje się jeszcze bliższy z racji osobistej tragedii, którą przeżywa w związku z aresztowaniem przeciwstawia Szczuce tych wszystkich, którzy nowe czasy traktują jako szanse dla zrobienia kariery. Nadzieje na karierę, ambicję i ambicyjki. zawiści, wzajemna pogarda, uzależnienie, "czepianie się pańskiej klamki" i kreowanie nowych dostojników - wszystko to obserwujemy w wielu sugestywnych obrazach zabawy, przy wtórze pieśni o makach spod Monte Cassino i przy fałszowaniu melodii marsza Chopina. Te dwie melodie wyznaczają również granice historyczne bieżącej chwili, wnoszą do niej skalę porównawczą, skłaniają do oceniającej film Wajdy, w którym udało mu się doprowadzić do syntezy tak różne treści i zespolić tak różne motywy. jedyny, w którym Wajda osiągnął tak wysoki stopień koncentracji treści, że mały hotelik i garstka ludzi stały się syntezą całej ówczesnej polskiej KONCEPCJA CZYNUW Popiele i diamencie znajdujemy motywy bliskie tradycji romantycznej. Motyw bohatera przeciwstawionego ogółowi powraca w postaci Maćka Chełmickiego. Jest on obciążony poczuciem tragicznej winy. motywem wyróżnianym przez romantyczną tragedię i dramat. Ale najbliższy romantyzmowi jest w Popiele i diamencie motyw tragicznego czynu. Zwrócił na to uwagę Aleksander Jackiewicz pisząc w Powrocie Kordiana, że romantyzm XIX-wieczny tworząc własną mitologię na pierwszym planie postawił konieczność bohaterskiego czynu, przy czym był to czyn "...absolutny i wciąż absolutyzowany, jako wyrok dziejowy, a nawet metafizyczny, jako przeznaczenie, którego nie może uniknąć ani człowiek ani naród. Czyn w końcu sam w sobie, bez względu na celowość i konsekwencje."Motyw niemożności dokonania czynu przewija się przez cały film. Początkowo Maciek nie przeżywa załamań i wahań: spełnia to, czego żądają od niego przełożeni wierząc, że walczy z wrogiem. Nie zastanawia się nad skutkami swojego postępowania, nie analizuje go. Kiedy to Maciek i Andrzej dowiadują się o tym, że Szczuka żyje, a zabici zostali dwaj robotnicy. wstrząśnięty tym i zmartwiony jest Andrzej; Maciek ma tylko poczucie spartaczonej roboty. Jeszcze zanim otrzyma powtórny rozkaz organizuje warunki dla lepszego powtórzenia zamachu: przemyślnie zaskarbia sobie przychylność portiera-recepcjonisty, stara się oswoić ze swoją przyszłą ofiarą. W którym momencie przychodzą zwątpienia w wartość czynu? Wahania pojawiają się wraz z miłością, która otwiera bohaterowi oczy na nowe prawa, prawa normalnego życia. Jeszcze w okresie pracy nad scenariuszem Wajda tak pisze o przełomie bohatera: "Miłość - Maciek, Krystyna. Skondensowana do kilku godzin, jaki będzie miała przebieg? Ona musi być przyczyną wahań, załamań i decyzji to typowa przemiana bohatera romantycznego, który kieruje się nieuświadomionym impulsem i odrzuca racje rozumowe lub nie bierze ich w ogóle pod uwagę. maciek odrzuca możliwość wyjazdu z Andrzejem, przeżywa niepokój porażki której nie rozumie. Wajda podkreśla to w słynnej scenie zabójstwa, kiedy ofiara pada mordercy w ramiona. maciek rzuca się do panicznej ucieczki. Nagle traci grunt pod nogami. więcej: staje się innym pojęciu tragicznej winy mieści się ingerencja losu, bogów, przeznaczenia, których bohater nie musi być podmiotem, lecz za które musi płacić. W przypadku Maćka funkcję czynnika losu czy przeznaczenia pełni historia. Podobnie jest z Andrzejem czy synem Szczuki. Gdyby Wajda obdarzył Maćka świadomością swojej roli w historii i odpowiedzialności za nią, gdyby dał mu możliwość wybory drogi nie mogłoby być mowy o winie tragicznej. Maciek stałby się bohaterem negatywnym. Skoro wybór jest niemożliwy, staje się człowiekiem wplątanym w sytuację, która go przerasta, nad którą nie jest w stanie zapanować. Podlegając imperatywom tej sytuacji - popełnia zbrodnię. Dąży do niej, nie uświadamiając sobie jej znaczenia. Potem czyni to już tylko w imię honoru, dla zadośćuczynienia starym zobowiązaniom. Zwątpił bowiem w skuteczność czynu. Jak bohaterowie romantyczni znalazł się w próżni między "wczoraj" a "jutro". Skazał się na psychiczne osamotnienie, obezwładniony rozbudzoną imaginacją jak Kordian, kiedy nim owładnęły demony strachu. Nie zdobył się na żadną decyzję. Ciążył nad nim fatalizm i zwątpienie w trwałe wartości. Tak było z polskimi bohaterami romantycznymi: od Kordiana i Konrad, poprzez bohaterów Wyspiańskiego do Cezarego ANTYPODACH STYLUNigdy przedtem nie osiągnął Wajda takiej kondensacji środków stylistycznych jak w Popiele i diamencie. Sam reżyser charakteryzując zespół użytych tu chwytów pisze:"...wartości emocjonalne cenię najbardziej. Filmy intelektualne nie trafiające do widza są w gruncie rzeczy bezwartościowe. Jest to przede wszystkim sprawa form,y dlatego też nie jestem adoratorem Bressona i jego Ucieczki skazańca. Środki muszą być emocjonalne - by oddziaływać, bohaterowie - by wzruszać. Moja dewizą jest - liryczni bohaterowie w dramatycznych sytuacjach."Tak określana postawa twórcza tłumaczyła niezwykłą ekspresyjność, barokowe bogactwo użytych tu środków wyrazu. Skłonność Wajdy do metaforyki jest w tym filmie znamienna, ale i chyba nieodzowna, aby ując tak wielkie płaszczyzny znaczeń, na jakie już są dobrane trafnie i oddziaływają z dużą siłą ekspresji. Kiedy syn Szczuki po przesłuchaniu przez UB patrzy na lampę-reflektor służącą do oślepienia rozmówcy, widzi tłukącą się w jej blasku ćmę. Porównanie to wyzwala reakcję emocjonalną widza, choć ujęte w słowa stanowiłoby bardzo marną, ograną już przenośnię. Wajda nadał jej świeżość przez to, że wszystkie tu grające rekwizyty, które są znakami okrutnej sytuacji ludzkiej, zostały osadzone i uzasadnione realistycznie. W podobny sposób umotywowana jest większość metafor. Wajda nie poprzestał jednak na metaforze "małej"; sięgnął do podwójnych sensów wielkiej metafory, aby wyrazić złożoność przedstawionego świata. Możliwość podwójnej interpretacji rozciąga się nie tylko na środki wyrazowe, ale na sam konflikt bohatera, uogólnioną tezę. Romantyzm programowo zderzał kategorie przeciwstawne - zbrodnię i podniosłość, prawdę i fałsz, rzeczywistość i fantazję, brzydotę i piękno. Znajdowało to wyraz w osobliwej konstrukcji czasu i przestrzeni, wpisaniu niejasnych losów bohaterów w dwuznaczne kategorie, stosowaniu różnorodnych środków stylistycznych, szuka dla tej stylistyki odpowiedników wizualnych. Doprowadza to do zatarcia granicy między snem, a jawą, choćby w słynnej scenie poloneza: rzeczywistość jest tu odrealniona, a przecież widz ma świadomość surowej oceny, jakiej Wajda dokonuje nad tym światem. Krytycy porównywali te scenę do tańca Chochoła z Wesela Wyspiańskiego. Wydaje się, że Wajda jest tu bliższy słynne scenie tańca u Senatora w III części Dziadów; po bokach młodzież spiskująca, na dwa obozy podzielona część "patriotyczna", a w środku "wsjakaja swołocz narodowa". "Patrz, patrz starego, jak się wije, jak sapie aby skręcił szyję... patrz, jako on łasi się i liże, wczoraj mordował, tańczy dziś; patrz, patrz, jak on oczami strzyże..." Analogia ta odnosi się do całej sceny Balu u Senatora z wszystkimi figurami, rozmowami o karierach, ukłonami, napuszeniem, wzajemnym kokietowaniem się i odrażającą świata rozbitego, pełnego konfliktów pomaga barokowość formy. Wspominaliśmy już, że barokowość wyrażająca się w przeładowaniu stylistycznym, przesadzie malarskiej, kolorystycznej, architektonicznej, konstrukcyjnej, muzycznej słowno-opisowej wreszcie, była chętnie używanym chwytem surrealizmu: przypomnijmy konstrukcję wizualną snu Senatora z Dziadów, przypomnijmy okrucieństwa w opisach Beatrix Cenci, z snu srebrnego Salomei czy księdza barok i przesadny symbolizm, owo niezrównoważenie formy jest w filmie Wajdy podporządkowane realiom przedstawianej rzeczywistości. Wybrana przez reżysera forma najbardziej trafnie interpretuje tę rzeczywistość, wyraźniej zaznacz bałagan pierwszego powojennego dnia, podkreśla ostre ścieranie się kontrastów, możliwość nieoczekiwanej śmierci. zniszczenia świata otaczającego bohaterów i zniszczenia samych bohaterów.

norwid popiół i diament wiersz